Zagrożenia dla społeczeństwa, przemysłu drzewnego oraz straty Skarbu Państwa
Wprowadzenie zakazu prowadzenia gospodarki leśnej na tak znacznym obszarze – tj. 94 tys. hektarów lasów – niesie ze sobą poważne konsekwencje dla różnych sektorów w Polsce. Lasy są nie tylko naturalnym zasobem o ogromnym znaczeniu ekologicznym, ale również kluczowym elementem gospodarki, szczególnie dla przemysłu drzewnego. Taki zakaz może prowadzić do szeregu wyzwań społecznych, ekonomicznych oraz środowiskowych. W niniejszym artykule przeprowadzimy analizę tych zagrożeń i przedstawimy potencjalne straty, które mogą dotknąć zarówno polskie społeczeństwo, jak i państwo.
Zagrożenia dla przemysłu drzewnego
Przemysł drzewny jest jednym z kluczowych sektorów gospodarki Polski, który wytwarza produkty takie jak drewno konstrukcyjne, meble, papier i inne wyroby pochodne. Nasz kraj jest jednym z czołowych producentów i eksporterów wyrobów drzewnych w Europie, a zakaz wycinki na tak dużej powierzchni może poważnie zakłócić ten sektor.
- Ograniczenie dostępności surowca: Brak możliwości pozyskania drewna na obszarze 94 tys. ha prowadzi do lokalnych niedoborów surowca drzewnego. Wpływa to bezpośrednio na:
- Podwyżki cen surowca – ograniczona podaż drewna prowadzi do wzrostu jego ceny, co podnosi koszty produkcji w tartakach, zakładach meblarskich i papierniczych.
- Zamknięcia małych i średnich przedsiębiorstw – przedsiębiorstwa zależne od lokalnych dostaw surowca mogą nie być w stanie sprostać wzrastającym kosztom lub brakom surowca, co doprowadzi do ich upadku.
- Bezrobocie i negatywne skutki społeczne: Wstrzymanie pozyskania drewna na dużą skalę zagraża utrzymaniu miejsc pracy w sektorze leśno-drzewnym. Według danych GUS, sektor ten zatrudnia około 55,3 tys. osób (Las Polski). Natomiast gdy doliczymy miejsca pracy związane z przetwórstwem drewna jest to już liczba 461 tys. osób. Potencjalne straty zatrudnienia mogą być znaczne, szczególnie w regionach, gdzie przemysł drzewny jest jednym z głównych źródeł dochodu.
Straty finansowe dla państwa
Pozyskanie drewna i jego sprzedaż stanowi również ważne źródło dochodów dla państwa oraz Lasów Państwowych. Zakaz wycinki powoduje wymierne straty finansowe, które dotykają różne obszary gospodarki.
- Spadek wpływów do budżetu państwa. Lasy Państwowe co roku generują dochody ze sprzedaży drewna, które zasilają budżet centralny oraz lokalne gospodarki. Ograniczenie pozyskiwania drewna na dużym obszarze wpłynie na:
- Mniejsze wpływy z podatków – mniejsza produkcja i sprzedaż drewna oznaczają niższe wpływy z VAT, CIT oraz innych opłat związanych z działalnością firm leśnych i drzewnych.
- Zmniejszenie funduszy na ochronę lasów i ekosystemów – dochody z gospodarki leśnej za pośrednictwem funduszu leśnego są w części przeznaczane na ochronę środowiska, zalesianie i ochronę gatunków zagrożonych. Spadek tych dochodów może w konsekwencji osłabić działania proekologiczne.
- Konieczność importu drewna: Niedobór krajowego surowca drzewnego zmusi w efekcie Polskę do zwiększenia importu drewna z innych krajów, co z pewnością podnosi koszty dla przemysłu drzewnego. Import drewna w końcowym etapie może być droższy dla gospodarki niż krajowe pozyskanie, co obciąża Budżet Państwa i wpływa na bilans handlowy.
Społeczne Straty związane z ograniczeniem gospodarki leśnej
Zakaz pozyskania drewna na dużą skalę wpłynie również na społeczeństwo, szczególnie w regionach wiejskich, gdzie gospodarka leśna odgrywa istotną rolę.
- Negatywny wpływ na lokalne społeczności
W regionach silnie związanych z przemysłem drzewnym, zakaz pozyskania drewna może prowadzić do:- Zubożenia lokalnych społeczności – gospodarka leśna jest kluczowym źródłem dochodu dla wielu rodzin. Zakaz wycinki oznacza utratę miejsc pracy i trudności w znalezieniu alternatywnego zatrudnienia.
- Migracja i wyludnienie regionów wiejskich – brak pracy w lokalnych przedsiębiorstwach drzewnych może prowadzić do migracji mieszkańców do miast lub za granicę, co wpłynie negatywnie na demografię tych obszarów.
- Wpływ na społeczne postrzeganie ochrony środowiska. Choć zakaz pozyskania drewna ma teoretycznie w swych założeniach na celu ochronę lasów i ekosystemów, może wywołać sprzeczne odczucia społeczne, zwłaszcza jeśli jego wprowadzenie będzie miało silny negatywny wpływ na gospodarkę i rynek pracy. Społeczeństwo może postrzegać ochronę środowiska jako działanie wymierzone przeciwko ich interesom ekonomicznym, co z kolei może zmniejszyć poparcie dla działań proekologicznych.
Zagrożenia ekologiczne i paradoksy związane z zakazem pozyskania drewna
Choć zakaz wycinki teoretycznie ma chronić lasy i różnorodność biologiczną, paradoksalnie może prowadzić do problemów ekologicznych.
- Zaniedbanie gospodarki leśnej
Gospodarka leśna obejmuje nie tylko wycinkę, ale także zrównoważone zarządzanie lasami, w tym ochronę przed szkodnikami, pożarami i chorobami drzew. Brak przecinki drzewostanów może prowadzić do:- Rozwoju szkodników i chorób – drzewostany, w których nie prowadzi się zrównoważonego zarządzania, mogą stać się bardziej podatne na gradacje szkodników, np.: kornika drukarza, kornika ostrozębnego, co w dłuższej perspektywie może zaszkodzić lasom bardziej niż racjonalne pozyskanie drewna.
- Zwiększone ryzyko pożarów – nieodpowiednio zarządzane lasy mogą gromadzić łatwopalny materiał (martwe drewno, suche gałęzie), co zwiększa ryzyko pożarów, szczególnie w czasie suszy.
- Brak nowych nasadzeń.
Często pozyskanie drewna jest częścią strategii zarządzania lasami, która zakłada nasadzenia nowych drzew w miejsce wyciętych. Zakaz wycinki może opóźnić lub uniemożliwić realizację takich programów.
Podsumowanie
Wprowadzenie zakazu pozyskania drewna na obszarze 94 tys. ha w drzewostanach zarządzanych przez PGLP może przynieść poważne skutki gospodarcze, społeczne i ekologiczne. Przemysł drzewny, jako jeden z filarów polskiej gospodarki, ucierpi z powodu braku dostępu do surowca, co może prowadzić do wzrostu cen, zamykania przedsiębiorstw oraz wzrostu bezrobocia. Dodatkowo Polska poniesie straty finansowe, zarówno z tytułu mniejszych wpływów do budżetu, jak i konieczności zwiększenia importu drewna. Społeczności lokalne, szczególnie te zależne od gospodarki leśnej, odczują negatywne skutki zakazu w postaci utraty miejsc pracy i zubożenia regionów.
Stowarzyszenie Leśników i Właścicieli Lasów
05-430 Celestynów ul. Widok 19
telefon: 660 163 773
e-mail: sliwl@wp.pl
NIP 5322047470
KRS 0000484229
REGON 147000240
Konto: 21 1240 2119 1111 0010 5630 4737