Stowarzyszenie Leśników i Właścicieli Lasów

05-430 Celestynów ul. Widok 19
 

telefon: 660 163 773

e-mail: sliwl@wp.pl

NIP 5322047470

KRS 0000484229

REGON 147000240

Konto: 21 1240 2119 1111 0010 5630 4737

Bushcraft to obco brzmiące słowo, które określa coraz popularniejszą formę aktywności. Jego geneza pochodzi od angielskich słów bush, co oznacza krzaki oraz craft, czyli rzemiosło.  W dosłownym tłumaczeniu bushcraft  oznacza  „krzaczaste rzemiosło”, czyli sztukę  życia w dziczy. To także styl życia oraz mistyczne przeżycie związane z dzikimi zwierzętami i obcowaniem z naturą.  

Bushcraft a survival

Często stawiany jest znak równości między bushcraftem a survivalem – wiele osób uważa, że jest to coś tożsamego.  W rzeczywistości bushcraft w wielu aspektach zazębia się z survivalem, ale jest to  jednak dużo szersze pojęcie. A to dlatego, że survival ogranicza się do samej kwestii przetrwania. Są to techniki przetrwania w wielu sytuacjach kryzysowych, jak wypadek lotniczy czy zagubienie się w lesie. Czyli zakłada, że mamy jak najszybciej wydostać się z opresji, wykorzystując wszelkie możliwe zasoby.

Natomiast bushcraft zakłada, że nie tyle mamy przetrwać, co żyć w lesie. Uczy nas jak zdobywać jedzenie, jak budować schronienie na miesiące czy nawet lata. Jednocześnie zakłada, że wykorzystujemy w tym celu określone narzędzia. Jest to wyposażenie zarówno ze stajni survivalowego sprzętu, jak: noże, krzesiwa itd., czy też ekwipunku outdoorowego, jak: namioty, hamaki oraz inne wyposażenie typowe dla turysty, wyposażenie bardziej traperskie, jak: toporki, piły, siekiery, tarpy, a czasem nawet broń (w przypadku wypraw bushcraftowych w lasy borealne). W survivalu mamy przetrwać – liczy się tylko to, brak zasad – liczy się cel. A w bushcraftcie bardzo ważny jest kontakt z naturą i jej ochrona.

Zrównoważone wykorzystanie zasobów

Bushcraft to wiedza i umiejętności wykorzystywania naturalnych zasobów, które pozwalają przetrwać i żyć na łonie natury w zgodzie z otoczeniem oraz sztuka wykorzystywania tych zasobów w sposób odpowiedzialny i zrównoważony, bez zbędnego naruszania naturalnej równowagi. Bushcraft daje szansę poznać umiejętności, które były drugą naturą dla naszych przodków, a w wielu regionach świata są wykorzystywane nadal przez rdzenne plemiona. Jest także narzędziem pozwalającym nawiązać kontakt z naszymi korzeniami i naturalnym światem wokół nas. Bushcraft to grupa powiązanych umiejętności pomagających przetrwać i przystosować się do pokonania przeszkód, jakie napotkamy w czasie bytowania w naturalnym środowisku.

Podstawowe umiejętności bushcraftowe

• Rozpalanie ognia
• Zbieranie drewna
• Zbieranie i przygotowywanie rozpałki
• Rozpalania ognia za pomocą różnych metod
• Budowa łuku ogniowego i innych naturalnych narzędzi do rozpalania ognia
• Przygotowywani różnych rodzajów ogniska
• Budowa schronienia
• Zbierania materiałów na schronienie
• Przygotowania materiałów na obozowisko. Wykorzystywanie podstawowych narzędzi do przecinki, rąbania, piłowania, strugania itp.
• Przygotowania naturalnych powrozów i umiejętności wiązania i łączenia konstrukcji za pomocą lin
• Izolacja schronień
• Różne konstrukcje schronień
• Użycie podstawowych narzędzi bushcraftowych– noża, siekiery i piły
• Techniki strugania i oprawiania drewna nożem bushcraftowym
• Rzeźbienie naczyń
• Przygotowania materiałów na ognisko (rąbanie, rozszczepiania itp.)
• Wytwarzanie podstawowych produktów z naturalnych składników
• Rzeźbienie naczyń (łyżka, miska, talerz)
• Robienie pojemników z kory
• Prymitywne narzędzia z krzemienia, kości itp.
• Plecenie lin i sznurków
• Budowanie pułapek
• Gotowanie w warunkach naturalnych
• Pozyskiwanie i oczyszczanie wody
• Znajomość roślin jadalnych i toksycznych
• Zbieranie naturalnych składników
• Przygotowanie posiłków w warunkach obozowych

Obecnie można wyodrębnić cztery odmiany bushcraftu. Wszystkie są podobne w założeniach, jednak różnią się podejściem:

• Praktyczny — skupia się na użyciu wszystkich dostępnych metod i narzędzi pozwalających żyć w głuszy. Jest najbardziej zbliżony do survivalu, czyli sztuki przetrwania.
• Prymitywny — zakłada stosowanie technik pierwotnych, z minimalnym lub zerowym użyciem współczesnych narzędzi.
• Filozoficzny — sposób spędzania wolnego czasu w zgodzie z naturą, ze szczątkowym ekwipunkiem i w celach czysto rekreacyjnych.
• Rekonstrukcyjny — łagodniejsza odmiana podejścia prymitywnego, skupia się na sprzęcie odpowiadającym temu z epoki pionierów bushcraftu.

Warto zacząć od lektur

Rozpoczynając przygodę z bushcraftem warto zapoznać się z książkami i poradnikami na temat życia poza cywilizacją. Z literatury polecane są dzieła autorstwa np. Krzysztofa J. Kwiatkowskiego, George’a.W. Searsa, Morsa Kochanskiego, czy Raya Mearsa. W Internecie można też znaleźć wiele poradników na ten temat.  Ciekawostką dotyczącą bushcraftu jest fakt, że zapoczątkował go Mors Kochański – potomek polskich imigrantów. Wychował się i do dziś żyje w Kanadzie. Zajmuje się bushcraftem oraz survivalem, szkolił zarówno cywilów, jak i żołnierzy w zakresie przetrwania w dziczy. Jest autorem obszernego kompendium wiedzy z zakresu bushcraftu i survivalu, ale to postać mało znana w Polsce. 

Na półkuli północnej pierwotnie używano tożsamego terminu woodcraft. Pierwszymi promotorami wood- i bushcraftu byli George „Nessmuk” Sears, Horace Kephart, Elmer Harry Kreps, Daniel Beard, Ernest Thompson Seton, Richard Graves i właśnie Mors Kochanski. Współcześnie najsłynniejszym popularyzatorem życia w dziczy jest Ray Mears tworzący wraz z telewizją BBC programy edukacyjne o tej tematyce.

Polskie lasy przyjazne bushcraftowi

Lasy Państwowe w 2020 r. wyznaczyły specjalne obszary leśne o łącznej powierzchni ponad 65 tys. ha, gdzie miłośnicy bushcraftu i survivalu  mogą uprawiać swoje hobby bez obaw o naruszenie ustawy o lasach. Pilotażowy program ruszył w kilkunastu regionach Polski już 21 listopada zeszłego roku.

Społeczność związana z bushcraftem i survivalem, czyli nietypowymi formami aktywności terenowej, nastawionymi na bliski kontakt z naturą, minimalizm, samowystarczalność i długie przebywanie w lesie, liczy w Polsce ponad 40 tys. osób i szybko rośnie. Jej członków z leśnikami łączy bardzo wiele, m.in. świadomość znaczenia głębokiego kontaktu z naturą dla naszego zdrowia, znajomość praw rządzących przyrodą.

Więcej informacji: 

https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/latwiej-zanocujesz-na-dziko-w-lasach-panstwowych

Fot. starywspanialyswiat.pl

DR